Esnaf Kan Ağlıyor! Zincir Marketlere "Dur" Diyecek Yok mu?

İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada zincir marketlerdeki kontrolsüz büyümeye dikat çekti. Zincir marketlerin mahalle aralarına kadar yayıldığını ve esnafın pazar kaybettiği bir dönemde olduğumuzu belirten Usta, bu tablonun tesadüf olmadığını söyledi. Durumun 6585 sayılı Perakende Ticaret Kanunu’nun yıllardır işletilmemesinin sonucu olduğunu ifade etti.

Zincir Marketler ve Yasa Eleştirisi

Erhan Usta, 2015’ten beri yürürlükte olan kanunun 16’ncı maddesine vurgu yaptı. Bu maddenin zincir marketlerin yer seçimi için nüfus, mesafe, ulaşım, çevresel ve sosyal etkiler gibi krtierleri belirleme yetkisini Cumhurbaşkanı’na verdiğini hatırlattı. Ancak Usta, bu yetkinin tam 7 yıldır kullanılmadığını belitti. Sonuç olarak AVM ve zincir marketlerin kontrolsüz şekilde çoğaldığını, esnafın ise kira, maliyet ve rekabet baskısıyla kepenk kapatmaya başladığını dile getirdi.

Bakan Cevap Veremedi

Plan ve Bütçe Komisyonunda Bakan’a net bir soru yönelttiklerini söyleyen Usta, 2018’den beri bekleyen işyeri kuruluş ve yer seçimi yönetmeliğinin neden hâlâ yürürlüğe girmediğini sordu. Ama asıl soruların yine yanıtsız kaldığını ifade eden Usta; “Madem sistem bu kadar iyi işliyor, yıllardır Perakende Kanunu neden değiştirilmeye çalışılıyor? Zincir marketlerin yer seçimi yönetmeliği neden bir türlü çıkarılmıyor?”

AB Standartları Neden Yok?

Usta eleştirilerine devam ederek, “AB’de olduğu gibi nüfus–mesafe kriteri, trafik–otopark etkisi, esnaf koruma analizi neden uygulanmıyor? Sorun yoksa niye değişiklik ihtiyacı var? Sorun varsa niye yıllardır çözülmüyor?” ifadelerini kullandı.

İYİ Parti'nin Çözüm Önerileri

İYİ Parti olarak çözümlerinin net olduğunu belirten Erhan Usta, yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:

İl ve ilçe bazında kişi başı zincir market yoğunluğuna üst sınır getirilmesi.

AVM’lerin şehir dışına yönlendirilmesi, trafik ve çevre etkisinin zorunlu analiz edilmesi.

Yeni açılışlarda esnaf koruma etki analizi yapılması.

PERBİS'in tam anlamıyla devreye alınması; ruhsatların dijital, şeffaf ve izlenebilir olması.

Uygunsuz açılışlara idari yaptırım uygulanması.